Ngày nay, các khóa học ngắn hạn cấp đủ loại chứng nhận trình độ, từ huy hiệu và văn bằng nhỏ (micro-credential - bao gồm chứng chỉ, giấy xác nhận, chứng thực) đến bằng cấp truyền thống. Các khóa học này cũng được triển khai bởi vô số nhà cung cấp giáo dục công và tư, doanh nghiệp, chính phủ, tổ chức dân sự và trường đại học. Trong đó, các trường đại học đang liên kết với nhiều đối tác để cung cấp học tập suốt đời. Coursera và EDX, những nền tảng dẫn đầu về học tập trực tuyến suốt đời, đã mời gọi được hơn 600 trường đại học trên thế giới tạo ra các khóa học thu hút hàng triệu người học.

 

Từ tháng 11/2024, một nhóm nhà nghiên cứu đã tiến hành một khảo sát trực tuyến về các xu hướng học tập suốt đời với sự tham gia của 10.210 người từ hơn 40 quốc gia. Khảo sát được tài trợ bởi 19 trường đại học Anh.

 

Kết quả khảo sát đầy đủ sẽ được công bố vào tháng Sáu tới tại hội nghị của Hiệp hội các trường đại học Anh về học tập suốt đời. Tuy nhiên, các kết quả sơ bộ cho thấy trường đại học được nhiều người học suốt đời lựa chọn cho việc học hành của mình trong tương lai. Nhưng trường đại học cũng bị nhiều người coi là đắt đỏ và không cung cấp các khóa học ngắn hạn đáp ứng nhu cầu của họ.

 

Cụ thể, trả lời câu hỏi về động cơ học tập suốt đời, câu trả lời phổ biến nhất là “để phát triển bản thân” (35%), tiếp theo là “để học một kỹ năng mới” (34%), “để cải thiện khả năng kiếm tiền” (25%), “do yêu thích môn học” (23%), và “để hỗ trợ nghề nghiệp” (22%).

 

Với câu hỏi người học trông đợi điều gì ở nhà cung cấp, họ cho biết muốn các khóa học bảo đảm chất lượng và xứng đáng với đồng tiền bỏ ra.

 

Khi được hỏi họ sẽ chọn nhà cung cấp nào, 47% cho biết sẽ chọn trường đại học, tiếp theo là nhà cung cấp dịch vụ học trực tuyến (33%), các tổ chức/hiệp hội ngành/nghề (33%) và công ty đào tạo tư nhân (31%).

 

Liên quan đến lựa chọn trường đại học thay vì các nhà cung cấp khác, các lý do chính được nêu ra gồm có: uy tín của trường đại học trong việc tạo ra tri thức mới (45%), các chứng nhận trình độ của họ được công nhận bởi nhà tuyển dụng (42%), và chất lượng giảng viên (37%). Cuộc khảo sát với 1.255 nhà tuyển dụng từ 52 quốc gia, được tiến hành song song vào tháng 11/2024cũng cho kết quả tương tự ở câu hỏi này.

 

Vậy vì sao những người còn lại không lựa chọn trường đại học? Lý do hàng đầu là “quá đắt” (29%). Lý do trường đại học chỉ cấp văn bằng truyền thống và lý do các nhà cung cấp khác có khóa học phù hợp hơn với nhu cầu của họ đều chiếm 19%, trong khi 15% nói rằng họ không biết các trường đại học cũng cung cấp học tập suốt đời.

 

Từ góc độ của mình, nhà tuyển dụng cho biết họ chọn công ty đào tạo tư nhân nhiều nhất (40%), tiếp theo là các tổ chức/hiệp hội ngành/nghề (37%), sau đó mới đến trường đại học (32%). Kết quả này được rút ra từ khảo sát với các nhà tuyển dụng.

 

Đứng đầu danh sách các lý do vì sao nhà tuyển dụng không chọn trường đại học là “vì họ quá lý thuyết và không bắt kịp các thách thức kinh doanh mà trên thực tế chúng tôi phải đối mặt” (22%). Nhóm nghiên cứu cho rằng, điều này có thể đúng trong một số trường hợp, nhưng cũng có thể là chỉ là hệ quả của vấn đề giao tiếp giữa hai bên.

 

Ba yếu tố chính xuất hiện cùng lúc đang buộc các trường đại học và những người làm chính sách phải nhìn nhận học tập suốt đời một cách nghiêm túc hơn.

 

Đầu tiên là vấn đề quyền tiếp cận và sự công bằng. Với mức độ tăng cao chưa từng có của tỷ người tốt nghiệp đại học, có những bất bình đẳng rõ rệt giữa người trẻ và người lớn tuổi, đặc biệt là đối với những người lớn tuổi chưa qua đại học.

 

Chương trình Đánh giá Quốc tế về Năng lực Người trưởng thành của OECD đã tiến hành những khảo sát lớn và chỉ ra rằng người trưởng thành thực sự có nhu cầu học tập nhưng phần lớn các hoạt động đào tạo mà họ tham gia đều do nhà tuyển dụng hỗ trợ.

 

Bên cạnh đó, theo các nghiên cứu, những người xuất sắc hơn và ở các vị trí cao hơn thì có khả năng được nhà tuyển dụng đào tạo thêm cao hơn. Nếu không có sự can thiệp chủ động của chính sách, đây là một xu hướng có thể làm trầm trọng thêm sự bất bình đẳng hiện có.

 

Thứ hai, tốc độ thay đổi công nghệ chóng mặt đi kèm với những biến đổi ở nơi làm việc và xã hội.

 

Thứ ba, bằng chứng qua nhiều năm và từ các nghiên cứu cho thấy trình độ học vấn ban đầu của mỗi người càng cao thì khả năng tiếp tục học lên trong suốt cuộc đời của họ càng tăng. Khi trình độ giáo dục chính quy tăng lên, nhu cầu về học tập liên tục cũng tăng lên.

 

Báo cáo Xu hướng 2024 của Hiệp hội Đại học Châu Âu (EUA) cung cấp thêm một số phát hiện thú vị về học tập suốt đời.

 

Theo đó, 60% các trường đại học được khảo sát đánh giá học tập suốt đời là rất quan trọng - mặc dù chỉ đứng thứ bảy trong số các lĩnh vực quan trọng đối với họ.

 

Báo cáo cũng xem xét cơ cấu sinh viên đã thay đổi như thế nào trong năm năm qua. Kết quả, 25% cho biết số người học lớn tuổi tăng và 31% cho biết cơ cấu sinh viên của họ ổn định.

 

Trong năm năm tới, 41% các trường đại học tin rằng số người học lớn tuổi hơn sẽ tăng, trong khi 3% dự kiến sẽ giảm. Báo cáo kỳ vọng trong những năm tới, người học phi chính quy sẽ trở thành nhóm quan trọng thứ hai.

 

Cách đây 20 năm, vào ngày 5/3/2005, Ủy ban Châu Âu đã giới thiệu một sáng kiến chiến lược nhằm tăng cường giáo dục, đào tạo và học tập suốt đời, hướng các giảng viên tham gia vào học tập suốt đời, ví dụ, nếu có thể thì chia các chương trình giảng dạy thành các khóa học ngắn hạn cấp văn bằng nhỏ.

 

Đã có sự tăng trưởng nhanh chóng về số lượng và lĩnh vực của các khóa học ngắn hạn cung cấp huy hiệu hoặc văn bằng nhỏ, và nhà tuyển dụng đang ngày càng có xu hướng đánh giá những chứng nhận này như bằng cấp chính quy.