-
- Tin tiêu điểm
-
Khoa học & Công nghệ › Khoa học XH & NV7/10/2025 15:17
Tài chính của trường đại học Việt Nam phụ thuộc chủ yếu vào học phí
Một nghiên cứu mới cho thấy học phí luôn là nguồn thu quan trọng nhất của các trường đại học ở nước ta, chiếm trung bình 67% nguồn lực tài chính, trong khi các nguồn thu khác tương đối kém đa dạng.
Cơ chế xã hội hóa giáo dục đại học được giới thiệu lần đầu ở Việt Nam trong Nghị định 90/CP ban hành ngày 21/8/1997. Theo đó, các trường đại học được phép thu học phí sinh viên và có thể tiếp cận các nguồn tài chính khác như tiền ngân sách, nhận quyên góp từ các cá nhân, tổ chức hay chuyển giao công nghệ. Các cơ sở giáo dục có nhiều nguồn thu hơn sẽ nâng cao được nguồn lực và tăng tính bền vững của chất lượng chương trình đào tạo.
Một nhóm nhà khoa học đến từ Đại học Illinois tại Urbana-Champaign (Mỹ), Trường Đại học Giáo dục - ĐH Quốc gia Hà Nội, Trường Đại học Thành Đô, Trường Đại học Thương mại (Việt Nam) đã phối hợp thực hiện nghiên cứu đánh giá mức độ đa dạng hóa các nguồn tài chính và những yếu tố tác động đến mức độ đa dạng hóa này của các cơ sở giáo dục đại học tại Việt Nam.
Nghiên cứu thu thập dữ liệu về loại hình sở hữu (công lập, tư thục…), loại hình đào tạo, các nguồn thu của trường… thông qua website và báo cáo thường niên công khai của các trường và thống kê từ Bộ Giáo dục và Đào tạo. Cụ thể, nghiên cứu thu thập dữ liệu của 134 cơ sở giáo dục đại học trong giai đoạn 2013 - 2022 để thực hiện phân tích.
Mức độ đa dạng của các nguồn thu được đo thông qua chỉ số đánh giá tính bền vững tài chính tương đối của cơ sở giáo dục đại học HHI (Hirschman- Herfindahl Index). HHI nhận giá trị trong khoảng từ 0 đến 1, giá trị càng gần 0 thể hiện mức độ đa dạng càng cao, mỗi nguồn chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ; giá trị càng gần 1 thể hiện nguồn thu càng tập trung.
Kết quả cho thấy, học phí luôn là nguồn thu quan trọng nhất của tất cả các trường, chiếm trung bình 67% nguồn lực tài chính. Đứng thứ hai là nguồn ngân sách nhà nước, chiếm 15%. Thu nhập từ nghiên cứu - bao gồm tài trợ thực hiện nghiên cứu khoa học từ nhà nước hay doanh nghiệp và chuyển giao công nghệ khi có kết quả - chỉ chiếm 5%. Trong khi đó, các nguồn thu khác, bao gồm vốn vay và quỹ hiến tặng, chiếm 13%.
Phần lớn các trường được khảo sát có mức độ đa dạng hoá nguồn thu ở mức trung bình hoặc thâp. Ảnh minh hoạ: istock
Phân tích HHI cho thấy, đa số các trường (hơn 43%) có chỉ số HHI trong khoảng từ 0,4- 0,6, thể hiện mức đa dạng hoá trung bình. Hơn 27% các trường có chỉ số HHI từ 0,2 đến 0,4, thể hiện mức đa dạng hoá tương đối cao. Chỉ có một trường thể hiện mức đa dạng hoá cao với HHI < 0,2. Số còn lại thể hiện mức đa dạng hoá thấp (HHI > 0,6).
Các yếu tố ảnh hưởng đến mức đa dạng hoá bao gồm loại hình sở hữu, vị trí, tỷ lệ giảng viên có bằng tiến sĩ và diện tích. Những trường tư thục ở thành thị có HHI cao hơn so với nhóm còn lại, thể hiện nguồn thu ít đa dạng hơn. Tỷ lệ giảng viên có bằng tiến sĩ và diện tích trường lớn có xu hướng giúp mức đa dạng hóa lớn hơn (tương đương với HHI thấp).
Nghiên cứu cho thấy để đạt được tài chính bền vững, các trường cần đẩy mạnh tìm kiếm các nguồn thu mới ngoài học phí, chẳng hạn như thúc đẩy nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ, kết quả cho các doanh nghiệp. Để có được những hiểu biết sâu sắc hơn trong tương lai, nhóm gợi ý rằng những nghiên cứu tiếp theo có thể thực hiện phỏng vấn sâu với những trường đã thành công trong đa dạng hóa nguồn thu, và nghiên cứu sự khác biệt của những trường tự chủ và không tự chủ.
Theo khoahocphattrien.vn
Lượt xem: 8
Tin mới nhất:
Văn bản chỉ đạo điều hành
Chưa có video
- Phó Chủ tịch Liên hiệp... 14/01/2016
